สคทช. กับภารกิจการลงพื้นที่ติดตามผลการดำเนินงานภายใต้นโยบายของ คทช.

คทช. หรือ คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2562 มาตรา 4 กำหนดให้มีคณะกรรมการคณะหนึ่งเรียกว่า "คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ"³ เรียกโดยย่อว่า "คทช." เพื่อทำหน้าที่กำหนดนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ทั้งนี้ คทช. มีมติมอบหมายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องดำเนินการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ซึ่งเป็นพื้นที่ที่มีความหลากหลาย ภายใต้หน่วยงานที่แตกต่างกัน อาทิ เขตพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติรับผิดชอบโดยกรมป่าไม้ เขตพื้นที่สาธารณประโยชน์รับผิดชอบโดยกรมที่ดิน เขตพื้นที่ปฏิรูปที่ดินรับผิดชอบโดยสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เป็นต้น โดยที่ผ่านมา คทช. มีการประชุมมาแล้ว จำนวน 15 ครั้ง ต่อมาได้มีการจัดตั้งสำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (สคทช.) ขึ้น มีหน้าที่รับผิดชอบดำเนินการเกี่ยวกับการบริหารจัดการที่ดินของประเทศในการเสนอแนะนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ขับเคลื่อนการดำเนินการตามมาตรการและแนวทางการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม และการแก้ไขปัญหาเกี่ยวกับที่ดินของรัฐ รวมทั้งการติดตามประเมินผลการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ตามที่กำหนดไว้ในพระราชบัญญัติคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2562 โดยกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2564 ข้อ 9 กำหนดให้กองยุทธศาสตร์และแผนงาน มีหน้าที่ศึกษาและวิเคราะห์เพื่อเสนอแนะนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ แผนปฏิบัติการด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ มาตรการหรือแนวทางที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดิน ในภาพรวมของประเทศเพื่อเสนอแนะมาตรการหรือแนวทางการกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม รวมทั้งจัดทำหลักเกณฑ์ วิธีการ และรูปแบบการจัดที่ดินในลักษณะแปลงรวมโดยไม่ให้กรรมสิทธิ์ หรือรูปแบบในลักษณะอื่น และปฏิบัติงานในฐานะฝ่ายเลขานุการของ คทช.⁴ และตามเอกสารแนบท้ายคำสั่งสำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ ที่ 137/2564 ณ วันที่ 16 พฤศจิกายน 2564 ข้อ 5.4 (2) กำหนดให้กลุ่มงานเลขานุการคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ มีหน้าที่ประสาน และติดตามการดำเนินงานตามมติและนโยบายที่ คทช. กำหนดและรายงานผลการดำเนินงานต่อ คทช.⁵

สคทช. เล็งเห็นความสำคัญของการดำเนินงานตามมติของ คทช. เพื่อถอดบทเรียนโครงการที่ดำเนินการสำเร็จและศึกษาแนวปฏิบัติที่ดีเพื่อให้เกิดความเข้าใจปัญหา อุปสรรคการดำเนินงาน นำไปสู่การจัดทำข้อมูลเพื่อเสนอ คทช. พิจารณาและกำหนดนโยบายการดำเนินงานต่อไป และเพื่อให้การบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินเกิดประสิทธิภาพสูงสุด สามารถพัฒนาได้อย่างเป็นระบบ สมดุล เป็นธรรม และยั่งยืน

ที่ผ่านมา สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ ดำเนินการแก้ไขปัญหาการถือครอง เข้าทำประโยชน์ในที่ดินของรัฐทุกประเภท โดยดำเนินการตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2558 เรื่อง การจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนตามนโยบายรัฐบาล โดยการจัดที่ดินแปลงรวมโดยมิให้กรรมสิทธิ์ แต่อนุญาตให้ เข้าทำประโยชน์ในที่ดินของรัฐเป็นกลุ่มหรือชุมชนตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่คณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติกำหนด ในรูปแบบสหกรณ์หรือรูปแบบอื่นที่เหมาะสม ในพื้นที่เป้าหมายที่ดินของรัฐทุกประเภท ปัจจุบันกำหนดพื้นที่เป้าหมายไปแล้ว จำนวน 1,483 พื้นที่ 70 จังหวัด เนื้อที่ประมาณ 5.7 ล้านไร่ ผลการดำเนินงาน สรุปดังนี้

เป้าหมายในปีงบประมาณ พ.ศ. 2566 สคทช. ได้กำหนดนโยบายการแก้ไขปัญหาการครอบครองที่ดินในเขตป่าไม้ถาวร โดยการจัดที่ดินตามหลักเกณฑ์ที่ คทช. กำหนด กำหนดเป้าหมายในการจัดราษฎรให้เข้าทำประโยชน์ในพื้นที่ จำนวน 11,000 แปลง และกำหนดพื้นที่เป้าหมายที่จะได้รับการส่งเสริมพัฒนาอาชีพและการตลาด จำนวน 300 พื้นที่ ทั้งนี้ สคทช. โดยกองยุทธศาสตร์และแผนงาน ได้กำหนดจัดโครงการติดตามผลการดำเนินงานการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนตามมติคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามและศึกษาแนวทางการดำเนินงานในพื้นที่ เพื่อรวบรวมข้อมูลเป็นต้นแบบในการดำเนินงานและเสนอข้อคิดเห็นต่อ คทช. ในการกำหนดนโยบายด้านการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชน และถอดบทเรียนความสำเร็จในพื้นที่โดยการจำแนกรายหน่วยงานและลักษณะพื้นที่ เพื่อให้เกิดการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ รับทราบข้อเท็จจริง ปัญหา อุปสรรค ข้อเสนอแนะจากภาคประชาชน เพื่อนำมาเป็นฐานข้อมูลการพัฒนากระบวนการการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชน โดยมีกลุ่มเป้าหมาย ดังนี้

เป็นอย่างไรบ้างครับท่านผู้อ่าน มาถึงตรงนี้แล้ว ท่านจะได้รับทราบวัตถุประสงค์ของการลงพื้นที่ติดตามผลการดำเนินงานในพื้นที่ คทช. และพื้นที่เป้าหมายของ คทช. ที่พวกเราชาว สคทช. ยังมีภารกิจต้องลงพื้นที่ติดตาม รวมทั้งมีส่วนร่วมในการส่งเสริมพัฒนาอาชีพและการตลาดเพื่อสนับสนุนการดำรงชีวิตให้กับ ประชาชนที่ได้รับการจัดที่ดินทำกินและที่อยู่อาศัยตามแนวนโยบายของ คทช. ให้มีความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น

สุดท้ายนี้ ท่านผู้อ่านสามารถติดตามการลงพื้นที่ของพวกเราได้จากเว็บไซต์ https://www.onlb.go.th และ Facebook fanpage : สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ

อ้างอิง

¹ นักวิเคราะห์นโยบายและแผนปฏิบัติการ กลุ่มงานเลขานุการคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ

² นักวิเคราะห์นโยบายและแผน กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กลุ่มงานเลขานุการคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ

³ กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการสำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ สำนักนายกรัฐมนตรี พ.ศ. 2562, ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 138 ตอนที่ 54 ก (27 สิงหาคม 2564).

⁴ สำนักงานคณะกรรมโยบายที่ดินแห่งชาติ. (2565). (ร่าง) นโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2566 – 2580), หน้า 38 – 41.

⁵ คำสั่งสำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ ที่ 137/2564 เรื่อง กำหนดหน่วยงานภายในและแบ่งหน้าที่ความรับผิดชอบ สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ สั่ง ณ วันที่ 15 ตุลาคม 2564.