การประชุมคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) ครั้งที่ 1/2561

เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 18 มกราคม 2561 พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี เป็นประธานการประชุมคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (คทช.) ครั้งที่ 1/2561 โดยมี พลเอก สุรศักดิ์ กาญจนรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (รองประธานกรรมการ คนที่ 2) พลเอก อนุพงษ์ เผ่าจินดา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย นายอภิศักดิ์ ตันติวรวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง นายวิวัฒน์ ศัลยกำธร รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พร้อมด้วยผู้ทรงคุณวุฒิ ผู้บริหาร หัวหน้าส่วนราชการที่เกี่ยวข้องเข้าร่วมประชุม โดยมี นางรวีวรรณ ภูริเดช เลขาธิการสำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เป็นกรรมการและเลขานุการ ณ ห้องประชุมสีเขียว ตึกไทยคู่ฟ้า ทำเนียบรัฐบาล

ที่ประชุมรับทราบ ดังนี้

1. ผลการดำเนินงานตามมติ คทช. ครั้งที่ 1/2560 เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2560 โดยฝ่ายเลขานุการ คทช. และอนุกรรมการภายใต้ คทช. ได้แก่ ผลการดำเนินงานการจัดที่ดินให้ชุมชน ตั้งแต่ปีงบประมาณ พ.ศ. 2558 - 2561 การกำหนดพื้นที่เป้าหมายการจัดหาที่ดินทำกินให้ชุมชน จำนวนทั้งสิ้น 371 พื้นที่ 66 จังหวัด เนื้อที่ 1,043,306 ไร่ ออกหนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์แล้วจำนวน 80 พื้นที่ 43 จังหวัด เนื้อที่ 247,629 ไร่ (คิดเป็นร้อยละ 21.51) จัดที่ดินให้แก่ประชาชนแล้ว จำนวน 132 พื้นที่ 54 จังหวัด เนื้อที่ 254,013 ไร่ (คิดเป็นร้อยละ 35.58) มีประชาชนได้รับการจัดที่ดินแล้ว 36,179 ราย จำนวน 46,596 แปลง และดำเนินการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพแล้วจำนวน 99 พื้นที่ 48 จังหวัด เนื้อที่ 331,411 ไร่ (คิดเป็นร้อยละ 26.68) นอกจากนี้ ได้รับทราบผลความคืบหน้าการขับเคลื่อนแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาที่อยู่อาศัย 10 ปี (2558 - 2568) และรายงานการประเมินผลสัมฤทธิ์โครงการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชน
2. ผลการดำเนินงานของฝ่ายเลขานุการ คทช. ในการเสนอร่างพระราชบัญญัติคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. .... ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 17 มกราคม 2560
3. ผลการดำเนินงานการรวบรวมข้อมูลผู้ขึ้นทะเบียนผู้ไร้ที่ดินทำกิน ซึ่งมีผู้ขึ้นทะเบียนกับ 4 หน่วยงาน ประกอบด้วย สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม กรมป่าไม้ กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช และกรมที่ดิน จำนวนรวมทั้งสิ้น 841,170 ราย
4. กรรมการผู้ทรงคุณวุฒิขอลาออกจากคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ (นายวิวัฒน์ ศัลยกำธร)

จากนั้นเป็นวาระการพิจารณาจำนวน 2 เรื่อง คือ

1. การพิจารณา (ร่าง) แผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564) และแผนปฏิบัติการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะเร่งด่วน ซึ่งทีประชุมมีมติเห็นชอบและมอบหมายให้ฝ่ายเลขานุการ คทช. นำ (ร่าง) แผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2560 - 2564) และแผนปฏิบัติการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะเร่งด่วน ผนวกรวมกับการเสนอ (ร่าง) นโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะ 20 ปี (พ.ศ. 2560 - 2579) ต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติต่อไป

   ทั้งนี้ สาระสำคัญใน (ร่าง) แผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564) ประกอบด้วยยุทธศาสตร์ที่สำคัญ 6 ด้าน คือ

   1. ยุทธศาสตร์ที่ 1 สงวนและคุ้มครองพื้นที่ต้นน้ำลำธารและอนุรักษ์ป่าไม้ เพื่อความสมดุลทางธรรมชาติ
   2. ยุทธศาสตร์ที่ 2 บริหารจัดการที่ดินของรัฐด้วยธรรมาภิบาล
   3. ยุทธศาสตร์ที่ 3 พัฒนาและเสริมสร้างการใช้ประโยชน์ที่ดินที่มีคุณภาพและยั่งยืน
   4. ยุทธศาสตร์ที่ 4 พัฒนาที่ดินเพื่อสนับสนุนความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศ
   5. ยุทธศาสตร์ที่ 5 จัดที่ดินทำกินให้ประชาชนเพื่อสร้างคุณภาพชีวิตตามแนวปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม
   6. ยุทธศาสตร์ที่ 6 บูรณาการขับเคลื่อนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินอย่างมีประสิทธิภาพ

   และสาระสำคัญของแผนปฏิบัติการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะเร่งด่วน จะประกอบด้วยรายละเอียดแผนปฏิบัติการที่มีความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องดำเนินการ ภายใต้ 6 ประเด็นยุทธศาสตร์ของแผนการบริหารจัดการที่ดินฯ (พ.ศ. 2560 - 2564) ประกอบด้วย แผนงาน/โครงการ เป้าหมาย ตัวชี้วัด งบประมาณ ระยะเวลาดำเนินการ และหน่วยงานที่รับผิดชอบ

   อนึ่ง การจัดทำนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ เป็นการดำเนินการตามระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ พ.ศ. 2557 ข้อ 8 (1) ซึ่งกำหนดอำนาจหน้าที่ของ คทช. ในการจัดทำนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติ รวมทั้งการกำหนดแนวทางหรือมาตรการเพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำไปปฏิบัติอย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ โดยนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศจะใช้เป็นกรอบนโยบาย (Policy Framework) ในการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินและการแก้ไขปัญหาเรื่องที่ดิน ให้เกิดความเป็นเอกภาพและมีประสิทธิภาพ นำไปสู่การใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างสมดุล ยั่งยืน และเป็นธรรม

   แผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ ระยะ 5 ปี (พ.ศ. 2560 - 2564) จะเป็นเครื่องมือในการขับเคลื่อนนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2560 - 2579) ซึ่งเป็นแผนระยะยาว 20 ปี (คทช. ได้ให้ความเห็นชอบในการประชุมครั้งที่ 1/2560 เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2560) ไปสู่การปฏิบัติในระยะ 5 ปีแรก คือ ในปี พ.ศ. 2560 - 2564 เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดิน นำไปใช้เป็นกรอบแนวทางในการจัดทำแผนปฏิบัติการ การจัดสรรงบประมาณตามภารกิจของหน่วยงานอย่างบูรณาการ ไม่เกิดความซ้ำซ้อนในการทำงานและจัดตั้งงบประมาณ และสามารถนำไปสู่การจัดวางพื้นฐานระบบการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ

2. การพิจารณากระบวนการการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนตามนโยบายรัฐบาล ซึ่งคณะอนุกรรมการจัดที่ดินเสนอ จำนวนทั้งสิ้น 4 กระบวนการ คือ

   • กระบวนการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนในพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ (กรณีการจัดระบบ)
   • กระบวนการการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนในพื้นที่นิคมสร้างตนเอง (กรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ)
   • กระบวนการการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนในพื้นที่เขตปฏิรูปที่ดิน
   • กระบวนการการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนในพื้นที่ป่าชายเลน

   ที่ประชุมมีมติเห็นชอบกระบวนการการจัดที่ดินทำกินให้ชุมชนตามนโยบายรัฐบาลทั้ง 4 กระบวนการ และให้ฝ่ายเลขานุการ เสนอคณะรัฐมนตรีเพื่อรับทราบต่อไป