สำรวจนโยบายด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของพรรคการเมืองต่าง ๆ ที่ออกมานำเสนอในช่วงรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งทั่วไปปี พ.ศ. 2566 มีประเด็นที่น่าสนใจอย่างไรบ้าง
โดย นายอนุวัตร จินตกสิกรรม1
นางสาวพัทธนันท์ คล้ายกระแส2
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กลุ่มงานวิจัยและวิเคราะห์มาตรการ
ในช่วงรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งบรรดาพรรคการเมืองต่างนำเสนอนโยบายด้านต่าง ๆ ออกมาเพื่อซื้อใจประชาชนผู้มีสิทธิเลือกตั้ง เพื่อหวังว่าจะได้รับความเชื่อถือและไว้วางใจจากประชาชนมากที่สุด และได้มีโอกาสเข้าไปจัดตั้งรัฐบาลเพื่อขับเคลื่อนนโยบายหาเสียงของพรรคการเมืองของตน (Political Campaign) ให้กลายเป็นนโยบายสาธารณะ (Public Policy) ที่จะสามารถนำไปสู่การปฏิบัติเพื่อแก้ไขปัญหาให้กับประชาชน และเป็นเครื่องมือในการพัฒนาประเทศให้มีความเจริญก้าวหน้าในมิติต่าง ๆ ได้อย่างแท้จริง ซึ่งในอีกแง่หนึ่งช่วงของการรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งถือเป็นช่วงเวลาของการถกเถียงและปะทะสังสรรค์ทางความคิดเห็นของสาธารณะและสังคมต่อประเด็นปัญหาเชิงนโยบายที่อาจนำไปสู่การตกผลึกทางความคิดของสังคมต่อไป
สำหรับการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเป็นการทั่วไป ปี พ.ศ. 2566 ถูกกำหนดให้มีขึ้นในวันที่ 14 พฤษภาคม 2566 ที่จะถึงนี้ นับเป็นโอกาสสำคัญอีกครั้งหนึ่งที่ประชาชนชาวไทยจะได้ออกมาใช้สิทธิเลือกตั้งเพื่อกำหนดทิศทางและอนาคตของประเทศร่วมกัน รวมถึงเพื่อแสดงเจตนารมณ์ในการตัดสินใจเลือกผู้สมัคร ส.ส. พรรคการเมือง และนโยบายที่ตอบโจทย์และตรงใจประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศมากที่สุด โดยที่ในการเลือกตั้งครั้งนี้ มีพรรคการเมืองที่เสนอตัวลงสมัครรับเลือกตั้งจำนวนทั้งสิ้น 70 พรรค มีจำนวนผู้สมัคร ส.ส. แบบแบ่งเขต 4,781 คน จำนวนผู้สมัคร ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อ 1,899 คน และมีการเสนอรายชื่อแคนดิเดตนายกรัฐมนตรีจาก 43 พรรคการเมือง จำนวนรวม 63 คน3 โดยที่ในบทความฉบับนี้ผู้เขียนจะพาผู้อ่านทุกท่านไปสำรวจนโยบายด้านการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของพรรคการเมืองต่าง ๆ ที่ออกมานำเสนอในช่วงรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งครั้งนี้ว่ามีประเด็นที่น่าสนใจอย่างไรบ้าง สำหรับใช้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจออกไปใช้สิทธิเลือกตั้ง และเพื่อให้เห็นทิศทางและแนวโน้มต่อนัยของการกำหนดนโยบายสาธารณะด้านที่ดินและทรัพยากรดินของรัฐบาลภายหลังจากการเลือกตั้งในครั้งนี้เสร็จสิ้นลง ซึ่งพรรคการเมืองสำคัญ ๆ ได้เสนอนโยบายเพื่อแก้ไขปัญหาที่ดินและทรัพยากรดินที่น่าสนใจ โดยผู้เขียนได้สรุปนโยบายจากข้อมูลที่พรรคการเมืองเผยแพร่ผ่านสื่อสาธารณะต่าง ๆ พอสรุปโดยสังเขปได้ดังนี้
| พรรคการเมือง | นโยบายด้านที่ดินและทรัพยากรดิน |
|---|---|
| 1. พลังประชารัฐ4 |
|
| 2. รวมไทยสร้างชาติ5 |
|
| 3. ประชาธิปัตย์ |
|
| 4. เพื่อไทย8 |
|
| 5. ก้าวไกล9 |
|
| 6. ไทยสร้างไทย10 |
|
| 7. ประชาชาติ11 |
|
| 8. ชาติไทยพัฒนา |
|
| 9. เสรีรวมไทย14 |
|
| 10. พลังธรรมใหม่15 |
|
ที่ผ่านมา คทช. ได้กำหนดให้มีนโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2566 – 2580) เพื่อเป็นกรอบนโยบายและทิศทางหลักในการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศอย่างบูรณาการ ในระยะ 15 ปี ประกอบด้วยประเด็นนโยบายหลัก 4 ด้าน ได้แก่ (1) การสงวนหวงห้ามที่ดินของรัฐอย่างมีประสิทธิภาพ และการรักษาความสมดุลทางธรรมชาติ (2) การใช้ที่ดินและทรัพยากรดินให้เกิดประโยชน์สูงสุด (3) การกระจายการถือครองที่ดินอย่างเป็นธรรม เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน และ (4) การบูรณาการและเสริมสร้างการมีส่วนร่วมเพื่อการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินอย่างมีเอกภาพ16
จากการสำรวจนโยบายหาเสียงของพรรคการเมืองที่เกี่ยวกับที่ดินและทรัพยากรดินข้างต้น จะเห็นได้ว่าปัญหาด้านที่ดินและทรัพยากรดินต่างได้รับความสนใจจากพรรคการเมืองต่าง ๆ และถูกหยิบยกขึ้นมานำเสนอเป็นแนวทางการแก้ไขปัญหาในช่วงรณรงค์หาเสียงเลือกตั้งครั้งนี้ โดยที่หลายนโยบายของหลายพรรคการเมืองมีความคล้ายคลึงกันในเชิงประเด็น แต่อาจมีความแตกต่างกันในรายละเอียดบ้าง ซึ่งแต่ละพรรคอาจมีมุมมองและแนวคิดที่เป็นจุดเน้นในการแก้ไขปัญหาที่ไม่เหมือนกัน ทำให้เราพอได้เห็นทิศทางและแนวโน้มของนโยบายในการแก้ไขปัญหาที่ดินและทรัพยากรดินของรัฐบาลภายหลังการเลือกตั้ง อย่างไรก็ตาม นับเป็นนิมิตหมายอันดีที่หลายพรรคการเมือง ต่างออกมานำเสนอแนวคิดในการแก้ไขปัญหาที่ดินและทรัพยากรดิน ซึ่งเป็นปัญหาเชิงโครงสร้างที่ถูกสะสมมาเป็นระยะเวลายาวนานผ่านนโยบายต่าง ๆ ที่กล่าวมาทั้งหมดข้างต้นเพื่อให้ประชาชนและสาธารณะได้มีโอกาสศึกษา ขบคิด ถกเถียง และวิพากษ์วิจารณ์ เพื่อเป็นบทสนทนาของภาคส่วนที่เกี่ยวข้องกับการกำหนดนโยบาย และเพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการตัดสินใจออกไปใช้สิทธิออกเสียงเลือกตั้งของประชาชนในคูหาเลือกตั้งที่กำลังจะมาถึงนี้
อ้างอิง
1 นักวิเคราะห์นโยบายและแผนชำนาญการ กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ
2 นักวิเคราะห์นโยบายและแผน กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานคณะกรรมการนโยบายที่ดินแห่งชาติ
3 มติชนออนไลน์. (2566). กกต.สรุปยอดสมัคร ส.ส.แบ่งเขต 4,781 คน จาก 70 พรรค ปาร์ตี้ลิสต์เฉียด 2 พัน. สืบค้นจากhttps://www.matichon.co.th/election66/news_3916908 เมื่อวันที่ 18 เมษายน 2566.
4 เว็บไซต์พรรคพลังประชารัฐ. (2566). “พล.อ.ประวิตร” เปิดนโยบายบริหารจัดการที่ดินทำกิน-น้ำ ลั่น “มีลุง ไม่มีแล้ง” ยกเป็นวาระแห่งชาติเพื่อปชช.กินดีอยู่ดี วันศุกร์ 10 กุมภาพันธ์ 2566. สืบค้นจาก https://pprp.or.th/%E0%B8%9E%E0%B8%A5%E0%B8%AD-A%E0%B8%B2%E0%B8%A2/. เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
5 พีพีทีวี ออนไลน์. (2566). เลือกตั้ง 2566: พรรครวมไทยสร้างชาติ ดัน 13 นโยบาย ออกคลิปรัวผลงาน “บิ๊กตู่” วันอังคาร 21 มีนาคม 2566. สืบค้นจาก https://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87/192911 เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
6 เว็บไซต์พรรคประชาธิปัตย์. (2566). นโยบาย 10 ออกโฉนดที่ดิน 1 ล้านแปลง ภายใน 4 ปี. สืบค้นจาก https://www.democrat.or.th/policy-10/ เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
7 เว็บไซต์พรรคประชาธิปัตย์. (2566). นโยบาย 11 ออกกรรมสิทธิ์ทํากิน ให้ผู้ทํากินในที่ดินของรัฐ. สืบค้นจาก https://www.democrat.or.th/policy-11/ เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
8 เว็บไซต์พรรคเพื่อไทย. (2566). นโยบายจัดทำกรรมสิทธิ์ที่ดิน. สืบค้นจาก https://ptp.or.th/%e0%b8%99%e0%b9%82%e0%b8%a2%e0%b8%9a%e0%b8%b2%e0%b8%a2%e0%b8%ab84%e0%b8%97%e0%b8%a2/land-ownership เมื่อวันที่ 19 เมษายน 2566.
9 เว็บไซต์พรรคก้าวไกล. (2566). ชุดนโยบายเกษตรไทยก้าวหน้า: กระดุม 5 เม็ด เปลี่ยนชีวิตเกษตรกรไทย. สืบค้นจาก https://www.moveforwardparty.org/article/policies/17234/ เมื่อวันที่ 19 เมษายน 2566.
10 เว็บไซต์พรรคไทยสร้างไทย. (2566). นโยบายเกี่ยวกับที่ดินทำกินและที่อยู่อาศัยของเกษตรกร. สืบค้นจาก https://thaisangthai.org/party-policy/%e0%b8%97%e0% b3%e0%b8%81%e0%b8%b4%e0%b8%99- %b8%b2%e0%b8%a8%e0%b8%b1/ เมื่อวันที่ 19 เมษายน 2566.
11 เว็บไซต์พรรคประชาชาติ. (2566). เชียร์สุดใจ! “พ.ต.อ.ทวี สอดส่อง” ขึ้นเวทีประชันวิสัยทัศน์ หนุนยกระดับรายได้ แก้ปัญหายากจน-ที่ดินทำกิน-ความเหลื่อมล้ำ วันเสาร์ที่ 25 มีนาคม 2566. สืบค้นจาก https://prachachat.org/press-release-2632301/ เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
12 เว็บไซต์พรรคชาติไทยพัฒนา. (2566). นโยบายด้านการเกษตร. สืบค้นจาก https://www.chartthaipattana.or.th/policy/agriculture เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
13 เว็บไซต์พรรคชาติไทยพัฒนา. (2566). นโยบายด้านการเกษตร. สืบค้นจาก https://www.chartthaipattana.or.th/policy/natural เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
14 เว็บไซต์พรรคเสรีรวมไทย. (2566). นโยบายด้านพลังงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. สืบค้นจาก https://sereeruamthai.or.th/?page_id=232https://sereeruamthai.or.th/?page_id=232 เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
15 เว็บไซต์พีพีทีวี ออนไลน์ (2566). เปิดสูตรพิสดาร “พลังธรรมใหม่” ฝันใหญ่ เลือกตั้ง 2566 โกย 1.5 ล้านเสียง วันอังคารที่ 14 มีนาคม 2566. สืบค้นจากhttps://www.pptvhd36.com/news/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87/192462 เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2566.
16 นโยบายและแผนการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากรดินของประเทศ (พ.ศ. 2566 – 2580), ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 140 ตอนพิเศษ 32 ง (10 กุมภาพันธ์ 2566).
